| |
 |
|
Montelbaanstoren
De Montelbaanstoren werd in 1516 gebouwd
als deel van de versterking die na de aanval
van de Geldersen in 1512 om de Lastage werd aangelegd.
De herkomst van de naam Montelbaan is nog steeds
een raadsel. Vanaf 1578 werden de verdedigingswerken van
de stad gemoderniseerd en uitgebreid. Ruimtebehoefte leidde ertoe
dat de stad vanaf
1591 aan de oostzijde alweer werd vergroot, waardoor de Montelbaanstoren zijn functie
als verdedigingstoren verloor.
Hij is toen verlaagd om niet boven de
nieuwe bolwerken
uit te steken en werd gebruikt
als wachthuis of magazijngebouw.
Bij
de vensters in de onderbouw is nog steeds
te zien hoe dik de verdedigingsmuren waren.
In 1606 verkreeg
de toren een nieuw uiterlijk. Nadat buurtbewoners hadden geklaagd
dat zij geen slag-
klokken konden horen, besloot het stadsbestuur om de toren te
verhogen en te
voorzien van een klok en uurwerk, zodat ook de omwonenden wisten
hoe laat het was.
De elegante bovenbouw kreeg twee slagklokken, vier uurwijzers en
een zeeridder als windwijzer. Vier jaar na de verbouwing tot klokkentoren, in 1610, ging
de Montelbaanstoren naar één kant overhellen en bestond het gevaar dat het bouwwerk
zou instorten. Na het aanbrengen van een nieuwe fundering vertoonde de toren iets
eigenzinnigs: het slagwerk
van de toren ging op een gegeven moment op de meest ongewone uren luiden. Na een
tijd hielden de klokken dan op, om vervolgens zelfs enige dagen helemaal niet meer te luiden. Op een onverwacht moment barstte het gebeier dan weer los. De toren kreeg
toen een tijd lang de bijnaam 'malle Jaap'.
In 1852 ontkwam de Montelbaanstoren ternauwernood aan sloop. In 1878 werd het Stadswaterkantoor in de toren gevestigd; in 1906 was er een politiepost en het Water-
kantoor gehuisvest.
Er stonden verschillende aanbouwen van hout en steen tegen.
In 1908 werden de aanbouwen gesloopt en bleef alleen het Waterkantoor in de toren gehuisvest. De muurvlakken werden bijgewerkt en de toren inwendig verbouwd. In de
jaren 1964-1966 was er nogmaals een inwendige verbouwing. Nu is de afdeling Uitvoering
van de sector Waterbeheer van de dienst
Riolering en Waterhuishouding in de toren gehuisvest.
Link
www.bmz.amsterdam.nl
|
